29.10.07

Borders am lyfrau....

Mi wibiom ni mewn i 'Borders' dydd sadwrn wedi trip i'r pictiwrs yn Cheshire Oaks (i weld 'Stardust', ffilm anturiaeth i'r teulu go dda). Pob tro dyni'n mynd i'r archfarchnad llyfrau hon, dwi'n anelu yn syth (wel ar ôl i mi mynd â'r ferch i'r adran plant) at yr adran 'ieithoedd' er mwyn gwirio allan be' sgynnon nhw ar ran dysgwr y Gymraeg (sydd fel arfer yn eitha da am siop yn Lloegr).

Y tro 'ma, mi sylwais ar gasgliad o nofelau Cymraeg hefyd! wel mi ges i dipyn o sioc i'w gweld a dweud y gwir, er mai siop gwirioneddol anferth yw hi. Dim ond tua chwech neu wyth o nofelau sydd ar gael, gan cynnwys cwpl o glasuron megis 'Cysgod y Cryman', ac ychydig o bethau cyfoes (Bethan Gwanas er enghraifft). Mi ddetholais lyfr o'r enw 'Traed Oer' gan Mari Emlyn, mae rhaid i mi gyfadde oherwydd cynllun proffesiional ei chlawr yn rhannol, ond o'r ychydig o pennodau dwi wedi darllen hyd yn hyn, dewis doeth (wel lwcus) oedd hi. Mae'r pennod gyntaf yn orffen gyda troad da yn cysylltiedig gyda rhech annisgwyl rhwng y cynfasenau...

Gobeithio'n wir felly mi fydd y nofel hon yn llenwi'r bwlch dwi'n teimlo wedi i mi orffen llyfr Fflur Dafydd, ac cyn i mi gael gafael yng nghopi o stori newydd Llwyd Owen, Yr Ergyd Olaf.

26.10.07

dynes amldalentog

Fel cantores yn unig ro'n i'n ymwybodol o waith Fflur Dafydd cyn ymweled â'r Eisteddfod eleni, ond dim mwy. Dwi ar fin gorffen llyfr Fflur Dafydd o'r enw 'Atyniad', un wnes i brynu ar faes y steddfod yn ôl ym mis awst. Yn ôl y clawr enillodd y llyfr medal rhyddiaith yn Eisteddfod 2006, ac dwi wir yn gallu deall pam rwan. Er bod dysgwyr (wel o leiaf y rhai sydd tua'r un man ar eu taith ieithyddol a finnau) siwr o fod yn colli llawer o fanylion a barddoniaith yr ysgrifen, mae'n hawdd deall mwy na hanes ydy hi, er mae'r hanes ei hun (hanes cyfoes criw o bobl sy'n rhannu tir Ynys Enlli dros haf llawn digwyddiadau am ynys mor bychan) yn llawn troeau annisgwyl a chymeriadau diddorol a diddanol. Mae'n llyfr dwi'n sicr o fynd yn ôl ati hi rhywbryd yn y dyfodol pan mai fy nghrap ar yr iaith hon yn gryfach gobeithio.

22.10.07

Yr Ergyd Olaf


Dwi newydd darllen erthygl yng nghylchgrawn 'Golwg' am lyfr newydd Llwyd Owen sydd ar fin cael ei cyhoeddi. Dwi wedi mwynhau yn arw ei ddwy llyfr gyntaf felly dwi'n methu aros i'w drydydd nofel taro'r silffoedd rhywbryd yng nghanol mis tachwedd.

21.10.07

taith cerdded


Mae'n ychydig o flynyddoedd ers iddyn ni mynd am dro i fyny Moel Famau. Dwi ddim yn gwybod pam, mae hi'n taith hyfryd iawn sy'n eich gwobrwyo gyda golygfeydd godidog ar draws Gogledd Cymru a thu hwnt ar ddiwrnod braf. Er roedd yr haul yn disgleirio ddoe, ychydig yn dawchlyd (hazy?)a dyfrllyd roedd hi, ni welon ni mynyddoedd Eryri, neu eglwysi cadeiriol Lerpwl fel y disgwyl. Roedden ni'n gallu cadael y ci Layla oddi wrth ei thenyn trwy'r taith beth bynnag, a chafodd hi gyfle i chwarae gyda sawl ci arall ar hyd y ffordd, heb iddyn ni poeni llawer oherwydd diffyg defaid ar lethrau'r mynydd/bryn,

14.10.07

croeso yn ôl Cerys...


Clywais i gân Cymraeg anghyfarwydd ar y radio cwpl o wythnosau yn ôl, ond adnabyddais yn union swn unigryw llais Cerys Matthews. O'n i'n meddwl falle hen gân o rai EP gynnar Catatonia oedd yn cael ei chwarae, ond nag oedd, yn well na hynny, cân newydd sbon o'i EP Awyren=Aeroplane oedd hi. Mae'n peth da ar ran cerddoriaeth Cymraeg cael cantores mor wreiddiol a thalentog yn rhyddhau stwff yn ei mam iaeth, ac mae'n tynnu sylw at swn, ac hyd yn oed bodolaeth y Gymraeg i rai. Ar hyn o bryd mae Cerys yn gwneud y cyfweliadau arferol i hybu ei prosiect newydd, a'i dychweliad parhaol i Gymru, heddiw darllenais gyfweliad â hi yn yr Independent on Sunday lle soniodd hi yn onest am ei pherthynas cymleth gyda'r Gymraeg. Dros y flynyddoedd dwi wedi ei chlywed hi'n gwneud ambell i gyfweliad ar S4C ac ati, ac wedi rhyfeddu ar safon amrywiol ei Chymraeg, ond mi ddysgais gan yr Independent mai dysgwraig o Gaerdydd oedd ei Mam, a chafodd ei thad ei rhwystro fel plentyn rhag dysgu'r iaith, er mwyn 'symud ymlaen' yn y byd (hanes sy'n debyg iawn i'r un fy nhad i!).

Mae'n braf cael Cerys adre, ac mae'n braf clywed ei llais unigryw yn canu yn yr hen iaith unwaith eto. Dwi'n methu aros derbyn fy nghopi gan Sebon.

13.10.07

ar goll yn y Ffrainc...


Dwi wedi cyfeirio at y llyfr 'Lost in France' gan Spencer Vignes o'r blaen ar y blog hon, ond o'r diwedd dwi wedi cael gafael yn gopi ohono. Bywgraffiad un o fy hendeidiau ydy o, sef Leigh Richmond Roose, cyn golgeidwad Cymru, a nifer o glybiau mawr ei gyfnod (hynny yw dechrau'r hugeinfed canrif) a gafodd cryn dylanwad ar 'grefft' y golwr, ac ar reolau gêm y pêl crwn. Mae gen i ddidordeb teuleuol wrth cwrs, ond er hynny, llyfr difyr iawn ydy o, un sydd wedi derbyn clod nifer o adolygwyr y wasg Prydeinig erbyn hyn.

Mae teitl braidd yn 'anffodus' y llyfr (dwi'n methu cael gwared swn Bonnie Tyler yn canu ei chan o'r un enw yn fy mhen!) yn cyfeirio at y ffaith mi gafodd L.R. Roose ei golli ym maw a llaid ffosydd y rhyfel mawr, er yn ôl clawr y llyfr, mae'r awdur wedi llwyddo bwrw golau ar ddirgelwch ei ddiflaniad yn ystod ei waith ymchwil. Felly edrychaf ymlaen at ail hanner y hanes.

4.10.07

Yn dathlu Cymreictod Lerpwl

Dwi ddim cweit yn sgowser. Ces i fy ngheni ochr anghywir y dŵr i fy ngalw fy hun hynny, ond dwi'n hoff iawn o'r hen ddinas budr (Lerpwl..) sy'n pwysig dros ben i fywyd ar y penrhyn 'ma. Ces i fy niddori felly i weld y darn hon ar raglen Wedi 7 ynglŷn â dylanwad Cymry ar Lerpwl dros y canrifoedd, a'r plac newydd yn ardal Pall Mall (Little Wales) i ddathlu'r ffaith. (Symudwch y 'chwaraewr ymlaen at 18'00" er mwyn mynd at y darn am Gymry Lerpwl).

Roedd 10% o boblogaeth Lerpwl yn 1813 yn Gymry, y rhan mwyaf yn Gymry Gymraeg wrth rheswm, cysylltiad unigryw (ar ran cryfder a deaeryddiaeth) sy'n clymu Lerpwl a Chymry o hyd, ac sy'n gwneud i fi ofyn wrth fy hun pam ar wyneb y ddaear ydy cymaint o Gogs yn cefnogi Man U!! grrrrr.