26.1.11

Ychwanegiadau i 'nghasgliad o CDiau Cymraeg...

Prynais gwpl o grynoddisgiau Cymraeg newydd heddiw.    Dwi'n hoff iawn o ganeuon Gwyneth Glyn, sy'n dweud stori'n aml iawn.  O'r diwedd gefais gopi o'i hail albwm 'Tonau', un sy'n cynnwys nifer o ganeuon mod i wedi clywed troeon ar Radio Cymru megis 'Cán y Siarc' a 'Dail Tafol'.  Sypreis neis oedd y can 'O'n i'n mynd i..'  da o gan, ac un fydda i'n gallu defnyddio mewn gwers yr wythnos nesa.  Digwydd bod mai Uned 8 Cwrs Sylfaen yn cyflwyno 'Ro'n i'n meddwl', felly dyma gyfle euraidd i chwarae'r can hwn yn y gwers.  Dyma'r pennill olaf (gobeithio mod i ddim yn torri cyfraith hawlfraint trwy neud!):

O'n i'n mynd i ffonio ffrind,
gofyn lle ma'r dyddia'n mynd.
O'n i'n mynd i neud bob dim,
o'n i isho'i neud
ond nes i ddim.

Mae'n dweud y cyfan tydi!

Yr albwm arall oedd gwaith diweddaraf 'Cowbois Rhos Botwnnog'.  Dwi ddim yn person canu gwlad fel arfer, ac er bod dylanwad yr arddull yna'n drwm yng ngherddoriaeth yr hogiau o Ben Lly^n, mae'n lot mwy na hynny hefyd.   Gyda Dave Wrench yng nghadair y peirianydd, ac yntau a'r Cowbois yn cynhyrchu mae gan 'Dyddiau Du Dyddiau Gwyn' swn arbennig o dda.  Fy hoff gan, o'r naw o ganeuon sydd arno (hyd yn hyn..) yw 'Celwydd Golau ydy Cariad', can 'bachog' sy'n aros yn y cof.  Mae'n siwr bod 'na nifer o 'dyfwyr' ymhlith y gweddill hefyd.   Mae gan prifleisydd Y Cowbois llais andros o angherddol sy'n dod a^ Neil Young i'r meddwl - dim yn peth drwg o gwbl!

Dwi'n edrych ymlaen at gael cyfle gwell i wrando arno nhw dros y dyddia nesaf. 

17.1.11

Adnewyddu Brighton Newydd....?

Yr hen a'r newydd yn New Brighton


Echddoe mi bigiais i lawr i weld y diweddaraf yn natblygiad newydd New Brighton, sef y dref glan y mor ('resort' ers talwm) ar gornel gogleddol penrhyn Cilgwri - a nid y pentre ar gyrion Yr Wyddgrug  (rhaid bod rhywun yn tynnu coes wrth enwi'r pentre yna!  Ar un pryd ymffrostiodd New Brighton Cilgwri adeilad uchaf Prydain, hynny yw'r twr a adeiladwyd i gipio'r wobr arbennig yno o Blackpool.  Mae'n tua canrif ers i anterth New Brighton fel atyniad ymwelwyr, ac yn wahanol i dwr enwog Sir Caerhirfryn, dymchwelwyd twr New Brighton flynyddoedd maith yn ol.  Erbyn heddiw mae'r hen gwestai sydd ar ól wedi troi'n clybiau nos neu fflatiau, ac mae'r pwll nofio awyr agored (yr un mwyaf yn Ewrop pan agorwyd yn 1934) yn atgof yn unig.




Sgerbwd yr archfarchnad a sinema 

Ond wedi degawdau o ddadleuon ac anghytun, mae cynlluniau i ail-ddatblygu'r 'ffrynt' yn dechrau tynnu ffrwyth.  Agorwyd theatr a chanolfan cynhadleddau ardderchog cwpl o flynyddoedd yn ól, ac rwan mae sgerbwd datblygiad arall sy'n cynnwys sinema, lido, bwytai ac archfarchnad fawr (y peth mwyaf dadleuol), yn brysur codi ar safle'r hen pwll.   Amser a dengys be' fydd yr effaith ar New Brighton.  Mae'r awdurdodau wedi bod wrthi'n trawsnewid y llecyn yma o dir ers amser maith.  Tua canrif yn ol buodd draeth o dywod aur yn fan'na,  ond penderfynwyd y cyngor codi wal concrid uchel a chreu lawntydd enfawr a alwyd y 'dips' yn lleol.   Diflanodd y tywod o ganlyniad, a maes o law y mwyafrif o ymwelwyr. 

Mi fydda i'n ddigon hapus gweld lido a sinema yn dod i'r ardal a dweud y gwir.  Mi fasai'r sinema yn agosach aton ni nag unrhyw arall, a diflanodd ein pwll nofio awyr agored olaf ni degawdau'n ol.   Ond nid golygfeydd ni sy'n cael ei drawsnewid gan yr adeilad yma, dim ond trigolion New Brighton druan,  felly gobeithio mi fydd o les iddyn nhw yn y tymor hir hefyd!

8.1.11

Llyfr i roi trefn ar fy Nghymraeg ysgrifenedig....?

Rhodd fy mam hen gopi fy Nhaid o'r Cywiriadur Cymraeg i mi'r wythnos 'ma (mae 'na neges yn fa'na rhwle o bosib!), sef argraff ohono a gyhoeddwyd yn ól yn 1965.   Mae Gwasg Gomer yn gyfrifol am y cyfrol di-fflach yma a ysgrifenwyd gan Morgan D, Jones.  Er hynny, am lyfr gramadeg hynod o sych ei olwg, mae'n andros o ddarllenadwy a defnyddiol!  Dwi wedi dod o hyd i nifer o atebion i gwestiynau fy mod i wedi meddwl amdanynt dros y flynyddoedd, ac i ychydig o'r rheiny a ofynnwyd i mi gan ddysgwyr eraill.  Mae'r 'rheolau' a'r eithriadau  ynglyn a'r treiglad meddal yn llenwi tudalen a hanner (arghh), ond i'w weld yn gynhwysfawr iawn.  Darganfodais hefyd eglurhad effeithiol dros y treiglad trwynol sy'n effeithio rhifolion:  pum mlynedd, chwe blynedd, wyth mlynedd, ac yn ymlaen,  rhywbeth yr oeddwn yn methu cynnig ateb yn ei gylch ychydig cyn y nadolig digwydd bod.

Mae'n ymddangos bod y Cywiriadur yn allan o brint erbyn hyn (yr agraffiad diweddaraf oedd yn ól yn 1992 yn ól Gwales), er mae 'na gopiau ar gael yn fan hyn, a llawer o lefydd eraill mae'n siwr.