30.11.07

Yr Ergyd Olaf... adolygiad

Yr Ergyd Olaf yw trydydd cyfrol Llwyd Owen, y nofelwr dawnus o Gaerdydd a ennillodd 'llyfr y flwyddyn' eleni am ei ail llyfr 'Fydd, Gobaith, Cariad'.

Man cychwyn y nofel hon yw tywyllwch coedwig yn y canolbarth, lle datblygir golygfa arswydus wrth i gofi druan palu ei fedd ei hun o dan lygad barchud dienyddwr proffesional, sef 'Tubbs' gymeriad canolog yr hanes. Ond mae Llwyd Owen yn gallu rhoi dyfnder i'w gymeriadau, hyd yn oed y rhai sy'n ar y wyneb yn ymddangos tu hwnt i achubiaeth, tu hwnt i'n cydymdeimlad. O dywyllwch digwyddiadau y coedwig, dyni'n dilyn Tubbs ar ei daith tuag at y de, a byd o buteiniaid, pimps a chyffuriau, ac ar daith hefyd i blentyndod Tubbs mewn puteindy yn y Barri. Llwyddir Llwyd i ychwanegu nifer o edau i'r nofel tra cadw pob un yr un mor yfaelgar, weithiau mewn llyfrau dwi'n ffeindio fy hun yn frysio trwy ambell i bennod i ddod yn ôl at y thema canolog, ond nid yn yr Ergyd Olaf. Cadawodd pob un cangen o'r nofel fy niddorddeb tan y pennod olaf.

Felly i gloi, mwynheuais y nofel yn fawr iawn, falle yn fwy nag ei lyfrau arall. Storiwr da yw Llwyd Owen, un sydd yn mynd o nerth i nerth ar hyn o bryd yn fy mharn i.

29.11.07

Byd bach, Tref bychan...

Ffeindiais fy hun gyda gweddill y teulu mewn parti dolig i gwn heno (mae'n swnio'n rhyfedd dwi'n gwybod, ond dyna ni!), lle ces i gyfle annisgwyliadwy i siarad Cymraeg.

Roedd beirniad y noson, a chymydog Erica (dynes sy'n rhedeg dosbarthiadau hyfforddi cwn yn yr ardal hon) yn gymraes o Borthaethwy yn wreiddiol, er bod hi wedi byw yng Nghilgwri ers flynyddoedd maith. Adnabodd fy gnwraig ei hacen a dweud y gwir, pan daeth hi rownd yn sbio ar y cwn er mwyn dewis un ar gyfer un o'r cystadleuthau, ond pan mi soniodd Jill wrtha i mi ddwedais 'I don't think that's a Welsh accent'. Ta waeth, tua diwedd y noson dyma fi'n golchi pwyllyn ar y llawr newydd ei creu gan y ci pan sylwais i Jill yn sgwrsio gyda'r beirniad. Cyn bo hir ges i alwad draw i ymuno â'r sgwrs lle dysgais ddynes o Ynys Môn oedd hi. "Ydych chi'n siarad Cymraeg" meddai i, "wrth cwrs" meddai hi, wrth wneud i mi deimlo braidd yn dwp am ofyn! Doedd dim ots, wedi i mi esbonio didordeb fi yn yr iaith, er fawr syndod iddi hi, mi aethon ni ymlaen yn y Gymraeg. Y peth anhygoel yw, dim ond rownd y cornel o'n ti ni ydy hi'n byw.

Gyda llaw, enillodd Layla'r ci cwpl o wobrau nadoligaidd, felly cafodd pawb noson diddorol er eithaf swreal.....

21.11.07

Noson 'dyn' o beldroed

Mae hi wedi bod noson reit rhyfedd a dweud y gwir. Pigiais i draw i'r Wyddgrug fel arfer ar nos fercher, ond yn hytrach na clywed lleisiau cyfarwydd Magi Dodd a Glyn Wise ar radio'r car , mi glywais i sylwebaeth ar gém Cymru yn erbyn Yr Almaen. Hanner amser ac roedd hi'n dal i fod "dim dim i Gymru" (fel y dwedodd Bryn yn y dafarn nes ymlaen), sgór anhygoel ar unrhyw noson! ond yr heno 'ma roedd 'na ddrama arall dim ond cyffyrddiad botwm bach i ffwrdd. Clywais sgór gém Lloegr mewn stad o sioc, 0-2 wedi dim ond hugain munud. Doedd dim ond rhaid iddynt cael gém cyfartal i fynd drwyddi i ffeinals pencampwriaeth Ewrop, sut gallai pethau mynd gymaint i'r chwith iddyn nhw? Eisteddodd criw bach yn y Castell Rhuthun, eu llygaid ar y sgrn yn y cornel, mewn sioc hefyd. Nid gallen nhw cytuno ar ba gém i wylio, ond wedi dilyn y gém draw yn Frankfurt i'r chwiban olaf a dathliadau tim Toshack, mi cafodd y teledu ei tiwnio mewn i ddilyn hynt a helynt Lloegr ar y lón hir a throellog i'r rowndiau terfynol. Gyda canlyniad 'comeback' go arbennig i gael ei weld yng nghornel y sgrin bach, mi welsom ni Groatia yn mynd ati i dorri calonau miliynau o Saeson trwy sgorio gól syml arall. Gyda llai 'na chwater awr o'r gem ar ól doedd dim ffordd yn ól i Loegr.

Felly ni fydd yr un o dimau y Deyrnas Unedig yn y rowndiau derfynol o'r Pencampwriaeth Ewrop. Bydd cyfle i ffyddlon y timau 'Prydeinig' dewis tim arall i'w cefnogi yn ystod y gwledd peldroed i 08, ... Croatio unrhywun??

17.11.07

Pennod gyntaf Yr Ergyd Olaf...

Dwi newydd gorffen pennod gyntaf llyfr diweddara Llwyd Owen, wedi i'r pecyn o 'Gwales' cyraedd Cilgwri mewn llai na 24awr, Ni alla i gwyno am y gwasanaeth yna!
Y peth galetaf ydy dod o hyd i amser i ddarllen llyfrau a dweud a gwir, ond os mae'r cynnig hyn o'r awdur ifanc o Gaerdydd yn hanner cystal a'r lleill mae o wedi sgwennu, mi wna i'r amser rhywsut neu gilydd.

Mae'n hanfodol i mi gael mewn i lyfr yn y cwpl o bennodau cyntaf, neu mae 'na beryg ca i fy niflasu a cholli diddordeb. Falle canlyniad o gael ein adloniant wedi ei chyflwyno yn rhy hawdd trwy gyfrwng y teledu yw'r math o ddiogrwydd hyn, mae'n ymddangos bod 'attention span' ('hyd sylw'?) plant yn mynd yn llai ac yn llai y dyddiau 'ma. Wedi dweud hynny, does dim pwynt gwastraffu fawr o amser ar lyfr nad wyti'n mwynhau, nad yw pob lyfr at dant pawb, ac mae 'na siwr o fod nifer o gynnigion ailradd, hyd yn oed yn y Gymraeg...

Mi wna i ymdrechu i ychwanegu adolygiad bach o'r Ergyd Olaf y famma cyn bo hir.

10.11.07

Cymraeg ar y X Ffactor...!

Dwi wedi bod yn dilyn hynt a helynt Rhydian ar gyfres yr X ffactor yn bennaf gan mod i wedi ei glywed o'n siarad am ei brofiadau ar Radio Cymru ac hefyd ar Wedi 7. Heb os nag onibai mae ganddo fo lais ardderchog, ac yn ogystal â hynny personoliaeth a hunaniaeth go fawr. Teimlais dosturi drosto fo wedi ymosod annisgwyl Sharon Osbourne yn ystod y wythnosau cynnar y cyfres, ond erbyn hyn mae hyd yn oed hithau wedi canmol ei gampau lleisiol.

Yr heno 'ma gafodd Rhydian sawl clod gan y beirniaid i gyd dros ei fersiwn o 'You lift me up', ac wrth iddo fo ddweud diolch i'w gefnogwyr am ei gefnogi defnyddiwyd y Gymraeg am y tro cyntaf yn fyw ar yr X Ffactor (hyd a gwn i). "Thanks to everyone from Wales" meddai Rhyd "diolch yn fawr am ddod", chwara teg iddo fo.

Ar ran canu, does neb arall yn agos i Rhydian, ar ran y X ffactor, mae ganndo fo llwyth ohonhi, pwy arall gallai ennill?

1.11.07

Ray Gravell....

Mi ges i, fel sawl arall, fy syfrdanu y bore 'ma gan adolygiad y newyddion o farwolaeth Ray Gravell. Er does gen i fawr o gof am Ray fel chwaraewr Rygbi, buodd lais cyfarwydd i mi dros nifer o flynyddoedd o wrando ar Radio Cymru. Wedi dweud hynny, yn y dechrau cyntaf, ni allwn i ddeall llawer o'i tafodiaeth Sir Gâr, ond ges i fawr edmygedd at safon ei Gymraeg, a'r Cymreictod hawddgar, digas a sefyllodd amdanhi. Gwilias Wedi 7 y heno 'ma, lle gafodd cynnwysion i gyd y rhagle eu neilltuo er mwyn talu teyrnged emosiynol i'r dyn mawr o Fynydd y Carreg.

Dwi'n cofio cwpl o flynyddoedd yn ôl, ro'n i'n cymryd rhan mewn rhaglen 'Taro'r Post' ar Radio Cymru fel aelod y 'Fainc'. Un o'r pynciau y dydd digwydd bod i wneud â Rygbi, ac wrth rheswm un o'r cyfrannwyr ar y pwnc honno oedd Ray Gravell. Wedi ychydig o funudau o sgwrs rhwng y cyflwnydd Dylan Jones a Ray, mi ddwedais DJ 'Reit, gad i ni mynd at y fainc rwan, ac yn gyntaf Neil yng Nghilgwri, be' ydychi'n meddwl?' (neu rhywbeth felly). Sut gallwn i ychwanegu at barn am rygbi (gêm dwi'n mwynhau'n arw, ond un nid ydwi'n gwybod hanner digon amdanhi i gynnig unrhyw sylw call mewn cwmni mor enwog). Wnes i ymdopi dweud rhyw sylw cyffredinol ynglŷn â fy hoffter at gêm y pêl hirgron, ac heb faglu yn ormod dros fy ngheiriau.

Ray Gravell, cawr o ddyn sy'n gadael cawr o fwlch mewn sawl maes yng Ngymru a thu hwnt, nos da...