Dwi wedi cael tipyn mwy o amser dros y cwpl o ddyddiau diwetha i bori dros y papurau newyddion (tra ddisgwyl mewn 'stafelloedd aros' yr ysbyty yn bennaf!). Darllenais efo syndod ddoe y straeon am ferch yr hen 'ddynes dur' sef Carol Thatcher, a'i sylw sarhaus tuag at chwaraewr tennis croen du. Dwi wastad wedi cael rhai fymryn o edmygedd tuag at y Thatcher 'ifanc', ei steil dillad, cymysgedd o ddillad efo golwg siop elusen (mewn ardal cyfoethog), ac 'accessories' mewn lliwiau sy'n stryffaglu a brwydro i fatsio, heb son am y gwallt efo golwg lliw ffug a steil plentynaidd. Ond unwaith yn Thatcher wastad yn Thatcher mae'n ymddangos, ac falle dyni wedi gweld cipolwg o liwiau go iawn yr 'Iron Lady' trwy hilioldeb 'ffwrdd â hi' y ferch. Dydy'r 'annwyl' Carol ddim yn gweld unrhywbeth o'i le yn cyfeirio at unigolyn croen du fel 'that Gollywog', ac er gwaethaf y cyfle mi ddoth y BBC iddi hi i ymddiheuro yn ddi-amod, mi wrthodd dros cyfnod o bump diwrnod.
Wnath y ffwdan 'ma fy atgoffa o gasgliad ffigyrau 'Goliwog' mi wnaeth fy chwaer a fi fel plant. Roedd rhaid i rywun danfon nifer o 'docenni' Jam Robertsons i ffwrdd er mwyn honi eich 'model' crochenwaith bach o gymeriad 'Golly' yn canu rhyw offeryn neu rwbath. Ar y pryd wrth rheswm, roedden ni'n hollol ddiniwed i ba mor sarhaus a gallai'r cymeriadau hynny bod i ran sylweddol o'n cymdeithas. Prin iawn welon ni person du adeg hynny yn Wallasey a dweud y gwir, ac roedd sioe 'The Black and White Minstrels' prif cwrs ar fwydlen y BBC ar nosweithiau sadwrn yn y chwedegau.
Ond dyni'n gwybod erbyn hyn, ac mae 'na resymau amlwg i feddwl ein bod ni wedi tyfu fel gymdeithas. Diolch byth nad ydy pobl breintiedig megis Carol Thatcher yn cael dianc efo hilioldeb 'cyhoeddus'. Camgymeriad mawr oedd datgan y fath barn o flaen 'Jo Brand', ond dwin falch mi wnath hi! Erbyn hyn mae'r frenhines wedi ymddiheuro a thynnu doliau 'Gollywog' oddi ar silffoedd siop 'Sandringham', ond ges i ddim syndod i ddarllen am hyn, mae'r Dug Caeredin wedi eu ychwanegu nhw at ei gasglid o ei hun 'swn i ddim yn synnu!!
Wna i roi'r geiriau olaf i Hannah Pool, a sgwennodd yn y Gaurdian dydd gwener. Dyma nhw: "Unless you have been kicked, spat at or had eggs thrown at you, all while being called this hateful term, it is unlikely you will understand why such a small doll can cause such a big fuss". Ar ôl darllen ei cholofn hi, o'n i'n deall yn well....
No comments:
Post a Comment